پاسخ اجمالی

یکی از واجبات نماز؛ بلند خواندن حمد و سوره نمازهای صبح، مغرب و عشاء است البته نباید به حدی بلند باشد که به صورت داد و فریاد باشد، فقط همین مقدار که صدا آشکار باشد کافی است و معمولاً این مقدار از آشکار کردن صدا، به حدی نیست که موجب مزاحمت برای دیگران شود.

پاسخ تفصیلی

یکی از واجبات نماز، بلند خواندن حمد و سوره برخی از نمازها (صبح و مغرب و عشاء) است. مراجع معظم تقلید درباره جهر و اخفات (بلند و آهسته خواندن) نمازها گفته اند: «بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند.» [1]

بنابراین، بلند خواندن حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشاء از واجبات نماز است. بله! اگر مکلف حکم را نداند یا سهواً در جایی که می بایست حمد و سوره را بلند بخواند، آهسته خواند و بالعکس، اشکالی به نمازش وارد نمی شود، ولی اگر از روی عمد و در حالی که هم حکم را می داند و هم توجه دارد که باید حمد و سوره را بلند بخواند، ولی آهسته خواند یا بالعکس، نمازش باطل است. [2]

اگر بعد از آن که مقداری از حمد یا سوره را خواند و بعد فهمید که در بلند یا آهسته خواندن اشتباه کرده است، آن مقدار که خوانده اشکالی ندارد و لازم نیست آن مقدار را که خوانده دوباره بخواند. [3]

ملاک در بلندی صدا:

آهسته خواندن نماز که معمولاً معنایش مشخص است و آن عدم آشکار کردن صداست، [4] ولی در بلند بودن نماز باید دقت کرد که اولاً به بلندی داد و فریاد نباشد که این هم باعث بطلان نماز است. [5] و ملاک در بلندی نماز فقط آشکار کردن جوهر صدا است. [6]

با توجه به این ملاک شخص می تواند نمازش را در جایی اقامه کند که کسی متوجه نشود، علاوه بر این که این مقدار از آشکار کردن صدا، عرفاً به حدی نیست که موجب مزاحمت برای دیگران شود.

در پایان متذکر می شویم که رعایت احکام اسلام، (مانند همین بلند خواندن نماز صبح)، مصالحی دارد که شخص مکلف شاید به آن مصلحت ها آگاه نشود، ولی باید به عبودیت و بندگی خداوند ملتزم بوده و به طور دقیق آنها را رعایت کند.

پی نوشتها:

[1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 549.

[2] همان، ص 550.

[3] همان.

[4] همان، ج ‏1، ص 610.

[5] همان، ج 1، ص 550.

[6] همان، ج ‏1، ص 610./آ